Loạn thần và loạn thần do rượu | Safe and Sound
Loạn thần là một bệnh tâm lý nghiêm trọng, trong đó người bệnh không thể tự kiểm soát suy nghĩ và hành động, cũng như không thể tự suy xét và điều khiển cảm xúc của bản thân, có hành vi hoang tưởng. Loạn thân do rượu là một nhánh của loạn thần, thường xảy ra ở những người nghiện rượu, ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe tâm thần và thể chất của người bệnh. Bài viết này sẽ giúp bạn làm rõ loạn thần là bệnh gì và những triệu chứng của loạn thần do rượu.
Vi Nguyễn Duy Minh | Chuyên viên - Viện tâm lý và sức khoẻ tinh thần SnS
Trung tâm Nghiên cứu Sức khỏe Cộng đồng và Phát triển
1. Loạn thần là bệnh gì?
Loạn thần là một căn bệnh cực kỳ nguy hiểm, ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe tâm thần và tâm lý của người bệnh. Loạn thần có thể khiến người bệnh tự làm tổn thương chính mình hoặc người khác. Do đó, người bệnh cần được điều trị đúng phác đồ và nhận được sự quan tâm đặc biệt.
Tùy vào nguyên nhân và biểu hiện rối loạn thần kinh, loạn thần có thể phân thành các bệnh nhỏ hơn. Tiêu biểu là:
- Tâm thần phân liệt: Bệnh nhân có các thay đổi về hành vi và thường xuyên ảo tưởng. Triệu chứng bệnh kéo dài trên 6 tháng.
- Rối loạn loạn thần ngắn: Bệnh nhân tâm thần sẽ có các biểu hiện bệnh trong thời gian ngắn, thường xuất phát từ stress và các áp lực tâm lý. Đối với dạng này, thời gian bị bệnh ngắn và hồi phục nhanh.
- Rối loạn hoang tưởng: Đây là dạng bệnh nặng, người bệnh bị rối loạn tâm thần nghiêm trọng và mất khả năng phân biệt được giữa thực tế và hoang tưởng, sức khỏe tâm thần bị ảnh hưởng nặng nề.
- Rối loạn loạn thần do sử dụng chất kích thích.
- Rối loạn loạn thần thứ phát do các bệnh khác và rối loạn loạn thần ở người già (hoang tưởng paraphrenia).
Cho đến nay, vẫn chưa xác định được nguyên nhân cụ thể của bệnh. Tuy nhiên có một số yếu tố làm tăng nguy cơ gây bệnh:
- Di truyền: Nếu trong gia đình có cha mẹ hoặc người thân mắc các bệnh tâm lý nói chung và loạn thân nói riêng thì con sinh ra có khả năng mắc loạn thần cao hơn.
- Thay đổi trong não bộ: Những thay đổi về cấu trúc vật lý và hóa học đã được tìm thấy trong não bộ của bệnh nhân loạn thần.
- Hormone: Loạn thần dễ xảy ra ở phụ nữ sau sinh do sự thay đổi về hormone và rối loạn giấc ngủ.
- Tuổi tác: Người cao tuổi có nguy cơ cao hơn bị mắc bệnh loạn thần so với người trẻ.
Ảnh 1: Loạn thần ở người cao tuổi
2. Loạn thần do rượu
Loạn thần do rượu là một nhánh của loạn thần, thường gặp ở những người nghiện rượu. Bệnh có 2 thể chính:
- Loạn thần do nhiễm độc rượu cấp (hay say rượu) là những rối loạn nhất thời và có thể tự hồi phục.
- Hội chứng cai rượu.
Khi người nghiện rượu bỏ rượu, một loạt thay đổi trong cơ thể sẽ diễn ra. Các thay đổi có thể biểu hiện từ nhẹ đến nặng, thậm chí gây nguy hiểm đến tính mạng. Sau khi ngừng uống rượu từ vài giờ đến vài ngày, người nghiện rượu có thể xuất hiện một số thay đổi tâm lý đặc trưng:
- Sợ hãi, lo lắng quá mức, tâm lý bất ổn.
- Có hành động và lời nói vô nghĩa.
- Mạch nhanh, tăng huyết áp, vã mồ hôi, thậm chí co giật kiểu động kinh.
- Mệt mỏi, chán ăn, buồn nôn, mất ngủ...
Đây chính là các triệu chứng đặc trưng của loạn thần do rượu. Người bệnh cần được đưa đến các cơ sở y tế có năng để theo dõi và can thiệp kịp thời, tránh các biến chứng về tâm lý, sức khỏe tâm thần và thể chất.
